21 Temmuz 2014 Pazartesi

Sakin Şehir Nedir? Ne Değildir?


Sakin Şehir Nedir?
Cittaslow - Sakin Şehir İtalyanca Citta (Şehir) ve İngilizce Slow (Sakin) kelimelerinden oluşan Cittaslow, Sakin Şehir anlamında kullanılmaktadır.

Cittaslow Kentler Birliği Cittaslow Ağı, küreselleşmenin şehirlerin dokusunu, sakinlerini ve yaşam tarzını standartlaştırmasını ve yerel özelliklerini ortadan kaldırmasını engellemek için Slow Food hareketinden ortaya çıkmış bir kentler birliğidir. İtalya’da 4 şehirle 1999 yılında yola çıkan Birlik şimdi 29 ülkede 189 şehirle dünya geneline yayılmayı sürdürmektedir.

Küreselleşmenin yarattığı homojen mekanlardan biri olmak istemeyen, yerel kimliğini ve özelliklerini koruyarak dünya sahnesinde yer almak isteyen kasabaların ve kentlerin katıldığı bir birliktir.

Bu birliğe üye olmak için şehirlerin hangi alanlarda önemli ve özel olduklarını düşünmeleri ve bu özelliklerini korumak için strateji geliştirmeleri gerekmektedir. Belki de en önemlisi bir şehrin, dünyada binlerce birbirinin aynı şehirden kendini farklılaştırmasıdır,

Küreselleşme ve Kapitalizm’in getirdiği rekabeti aynılaşarak değil farklılaşarak yaşamasıdır. Bununla birlikte Cittaslow’un gelecek perspektiflerine baktığımızda Cittaslow’un (Sakin Şehir) Kapitalizmin ve Küreselleşmenin karşı karşıya olduğu çevresel ve ekonomik krizlere en uygun çözümün olduğu da görülmektedir. Sakin Şehir Konsepti çevreye ve insana zararlı olmayan alternatif ve yenilenebilir enerji kaynaklarının teşvik edilmesini de içermektedir. Çöp toplama saatlerinden ilaçlamaya kadar birçok konuda önlem almak ve uygulamaktır.

Yerel üreticileri desteklemek ve onların ürünlerini satabilecekleri satış merkezleri oluşturmaktır.
Kısaca İnsan için İnsani bir üretimi desteklemektedir.

Sakin şehirler (cittaslow) manifestosu; “Bunlar; eski zamanlara meraklı insanları, zengin tiyatroları, meydanları, kafeleri, atölyeleri, restoranları ve ruhani yerleri, bozulmamış manzaraları, sevimli zanaatkarları olan şehirler. İnsanların hâlâ mevsimlerin yavaş seyrini fark edebileceği, hakiki ürünlerin tadına varabildiği ve kendine özgü gelenekleri olan yerler...”

Son yıllarda Sosyal Medya ve Uluslar Üstü kurumlar tarafından da Cittaslow (Sakin Şehir) takip edilmeye başlanmıştır.

Örneğin; Twitter’da 3.191 kişi @cittaslow_intl hesabını takip etmektedir ve Facebook’ta Cittaslow sayfasının 8.971 beğenisi mevcuttur.

Avrupa Birliği Nezdinde Cittaslow

Cittaslow (Sakin Şehir) Avrupa Birliği nezdinde de kaile alınmaya başlamıştır. 22 Mart 2012 tarihinde Avrupa Birliği yetkilileri Sakin Şehir yetkilileri ile bir araya gelerek Avrupa Birliği yasal düzenlemelerinde Sakin Şehir (Cittaslow) ve Geleneksel Yemek (Slow Food) ‘in ne şekilde yer alması gerektiği üzerinde fikir alışverişinde bulunmuşlardır.



Sakin Şehir Ne Değildir?

Geriye gitmek veya eskide yaşamak değildir. Şehrin, değerlerine, esnafına ve halkına sahip çıkması ve bunu gelecek nesillerle paylaşmasıdır.

Dükkânların kapatılması değildir. Tam tersine şehrin sahip olduğu değerlerin korunması, yenilenmesi ve iyileştirilmesidir.

Arabaya binmeyi yasaklamak değildir. Ancak arabaların girmeyeceği, şehrin ve şehirde yaşayanların, ziyaret edenlerin rahat bir nefes almak için dinlenebilecekleri alanlar yaratmaktır. Hava ve gürültü kirliliğini azaltmak için bisikleti, faytonları özendirmek ve kullanılması için gerekli altyapıyı sağlamaktır.

Teknolojiye karşı çıkmak değildir. Tam tersine belediye hizmetlerinin internet ortamına taşınması ve hemşerilerin bu hizmetlerden yararlanabilmeleri için eğitilmeleridir (örneğin internet erişimi için şehirde fiber optik kablo ve kablosuz bağlantı kullanmaktır).

Fast Food restoranlarını yasaklamak değildir. Ancak daha sağlıklı olan yerel besinlerin, organik ürünlerin, yemeklerin özendirilmesidir.

Yerel ürünlerin satılabilmesi için sağlıklı bir ortam yaratmaktır.

Okullarda çocuklarımıza tat ve beslenme üzerine eğitim programları düzenlemektir.

Sadece masa başında çalışılarak gerçekleştirilebilecek bir süreç değildir. Halkın bu süreci benimsemesi ve her aşamada desteklemesi gerekmektedir.

Dünyada Sakin Şehirler

2014 Haziran itibarı ile dünyanın beş kıtasında 189 adet Cittaslow Belediyesi mevcuttur ve 25 adet yeni Belediye de Birliğe üyelik için başvurmuş durumdadır.
An itibarı ile dünyanın 29 ülkesinde Sakin Şehirler bulunmaktadır.

KKTC’nin Cittaslow Tarafından Tanınması

Türkiye açısından önemli bir gelişme ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde bulunan bazı Belediyelerin Uluslararası Cittaslow Birliği’ne üye olmak için başvurmuş olmalarıdır. Hali hazırda KKTC’nin Yeni Boğaziçi Belediyesi üyelik başvurusunu yapmış ve olumlu cevap almışlardır. 2013 Yılı içerisinde KKTC Yeni Boğaziçi Belediyesi Cittaslow Birliği’ne kabul edilmiştir.
Bununla birlikte Yeni Boğaziçi Belediyesi’nin Cittaslow Ağı’na katılması diğer aday kentler için birçok hayatı anlam taşımaktadır. Zira KKTC uluslararası alanda tanınma sorunu yaşamaktadır. KKTC Belediyeleri Cittaslow Uluslararası Birliği’ne üye oldukları takdirde bu belediyeler uluslararası bir birlik tarafından resmi olarak tanınmış olacaktır ve bu da ülke olarak KKTC’nin uluslararası tanınırlığına yeni bir kapı açacaktır.

Türkiye'deki Sakin Şehirler

*Akyaka, Muğla

*Gökçeada, Çanakkale

*Seferihisar, İzmir

*Taraklı, Sakarya

*Yenipazar, Aydın

*Yalvaç, Isparta

*Perşembe, Ordu


                                                                                                        *Vize, Kırklareli

                                                                                                        *Halfeti, Şanlıurfa

                                                                                                        *Yeniboğaziçi, KKTC

Nasıl Sakin Şehir Olunur?

Sakin şehir olmanın sembolü olan salyangoz logosuna sahip olmak için 7 farklı kategoride 70’e yakın kriterden en az %50’sini karşılamak gerekmektedir.

·         Ancak nüfusun 50.000’den fazla olmaması
·         Kentin il merkezi statüsünde olmaması başvuru için ön koşuldur.

Başvurular önce kentin bulunduğu ülkedeki salyangoz logosunu almaya ilk hak kazanan kente (ülkemizde İzmir’in Seferihisar ilçesi) yapılmaktadır.

Sonrasında merkezi İtalya’nın Orvieto kentinde bulunan Uluslararası Cittaslow Birliği’ne başvuru iletilir ve eğer aday kent gerekli kriterleri karşılar ve karşılayacağına dair somut adımlar ve planlar sunabilirse salyangoz logosunu almaya hak kazanır.

Adım Adım Başvuru Süreci

1.      Başvuru Mektubunun Hazırlanması
2.      Başvuru Mektubunun Değerlendirilmesi
3.      Bilgilendirme Toplantısı ve Değerlendirme Ziyareti
4.      Başvuru Dosyasının Hazırlanması ve Teslimi
5.      Başvuru Dosyasının Değerlendirilmesi
6.      Başvuru Dosyasının Genel Merkeze Gönderilmesi ve Üyelik İlanı


Sakin Şehir Kriterleri
Birliğe üye olmak için birliğin belirlediği kriterleri gerçekleştirmek için projeler geliştirmek ve uygulamak gerekmektedir. Kentlerin kriterler çerçevesinde yaptığı çalışmalar puanlanmakta ve bir kentin üye olması için 50 ve üzerinde puan alması gerekmektedir.
1999 yılında birliğin belirlediği kriterler, birliğin sadece İtalya veya Avrupa’da değil bütün dünyada yayılması sonucu daha evrensel bir hale getirilmeye çalışılmıştır. Uluslararası Bilim Komitesi tarafından yapılan çalışmanın Birlik tarafından onaylanmasının ardından geçerli olan yeni kriterler ilk aşamada deneme amaçlı bir sene deneme süresine tabi tutulacaktır.
Birlik 2014 yılı itibariyle ile yeni kriterleri de uygulamaya başlayacaktır. Bu kapsamda kriterlerin biraz da yerelleştirilmesi açısından her ülkenin kendi yerel ihtiyaç ve taleplerine yönelik kriterler o ülkedeki salyangoz logolu Sakin Şehirler tarafından belirlenecektir.
1.      Çevre Politikaları
Bu başlık altında 12 kriter mevcuttur.
2.      Altyapı Politikaları  
Bu başlık altında 9 kriter mevcuttur.
3.      Kentsel Yaşam Kalitesi Politikaları
 Bu başlık altında 17 kriter mevcuttur.
4.      Tarımsal, Turistik, Esnaf ve Sanatkarlara Dair Politikalar
Bu başlık altında 10 kriter mevcuttur.
5.      Misafirperverlik, Farkındalık ve Eğitim için Planlar  
Bu başlık altında 10 kriter mevcuttur.
6.      Sosyal Uyum  
Bu başlık altında 10 kriter mevcuttur.
7.      Ortaklıklar
Bu başlık altında 3 kriter mevcuttur.

Thrakis Doğal Yaşam
ismail@thrakis.org


Kaynaklar:
·         http://cittaslowturkiye.org/
·         Sakin Şehir Vize, Semiha Ahmet, Trakya Kalkınma Ajansı, 2012
·         http://www.cittaslow.org/





Hiç yorum yok:

Yorum Gönder